Danh mục chỉ tiê;u thống kê; quốc gia là nội dung quan trọng của Luật Thống kê;. Sau 5 năm thực hiện, bê;n cạnh những kết quả tích cực, cũng còn những hạn chế và đứng trước những yê;u cầu mới; danh mục này phải được sửa đổi, bổ sung cho phù hợp.

Sự cần thiết phải sửa đổi, bổ sung

Danh mục chỉ tiê;u thống kê; quốc gia ban hành kèm theo Luật Thống kê; số 89/2015/QH13 đã được thực hiện khẩn trương sớm đưa vào thực tiễn và đạt được nhiều kết quả tích cực. Danh mục chỉ tiê;u này đã cơ bản đáp ứng được yê;u cầu đánh giá, dự báo tình hình, xây dựng kế hoạch, quy hoạch, chính sách quản lý điều hành phát triển kinh tế - xã hỗi; đáp ứng yê;u cầu kiểm tra, giám sát thực hiện trong th??i kỳ 2016-2020. Danh mục chỉ tiê;u này đã đáp ứng được phần lớn nhu cầu so sánh quốc tế; đáp ứng nhiều hơn nhu cầu sử dụng th??ng tin thống kê; của cơ quan, tổ chức, cá nhân ở trong nước và quốc tế. Do số lượng chỉ tiê;u giảm so với trước, nê;n việc thu thập tổng hợp, công bố nhanh hơn, chính xác hơn, nghiê;ng về chất lượng hơn… nê;n đã đáp ứng được nhu cầu thông tin tốt hơn. Kết quả tích cực đó đã góp phần làm cho “ngũ giác” mục tiê;u (tăng trưởng, lạm phát, cán cân thanh toán, thất nghiệp, môi trường) của Việt Nam trong th??i kỳ 2016-2020 phù hợp với thực tế hơn, làm cho các mục tiê;u của kế hoạch 5 năm (2021-2025), chiến lược 10 năm (2021-2030) vừa thể hiện quyết tâm cao, vừa có tính khả thi.

Bê;n cạnh những kết quả tích cực, Danh mục chỉ tiê;u thống kê; quốc gia hiện hành còn có một số hạn chế, thể hiện trê;n một số mặt. Một số chỉ tiê;u thống kê; chưa thật cần thiết hoặc không còn cần thiết trong điều kiện mới cần được bỏ bớt; Một số chỉ tiê;u thống kê; do thiếu tính khả thi trong th??c tế cũng cần thiết phải loại bỏ; Một số chỉ tiê;u thống kê; về tê;n gọi hoặc nội hàm không phù hợp thực tiễn hay chuẩn mực quốc tế cũng cần được sửa đổi. Quan trọng hơn là cần bổ sung những chỉ tiê;u phản ánh đầy đủ hơn thực tiễn và xu hướng phát triển mới của đất nước. Các chỉ tiê;u này bao gồm các chỉ tiê;u liê;n quan đến kinh tế số, logistics, đổi mới sáng tạo toàn cầu, cải thiện môi trường kinh doanh, chuyển đổi số quốc gia, mức độ ứng dụng công nghệ (chữ ký số), các chỉ tiê;u thể hiện năng lực cạnh tranh quốc gia; các chỉ tiê;u thống kê; liê;n quan đến phát triển bền vững ở cấp độ quốc gia…

Các nguyê;n tắc cơ bản để sửa đổi, bổ sung

Để việc sửa đổi, bổ sung chỉ tiê;u quốc gia, ngoài các yê;u cầu của việc xây dựng hệ thống chỉ tiê;u thống kê; quốc gia được quy định trong Luật Thống kê;, còn phải tuân thủ các nguyê;n tắc nhất định.

Một là, Chỉ tiê;u được sửa đổi, bổ sung quy định tại danh mục phải phản ánh tình hình kinh tế - xã hội chủ yếu của đất nước, phục vụ các cơ quan, lãnh đạo Đảng và Nhà nước các cấp trong việc đánh giá, dự báo tình hình, hoạch định chiến lược, chính sách, xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế; phản ánh, lượng hóa việc thực hiện đường lối, chủ trương, chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là những chủ trương, chính sách trong bối cảnh mới. Đó là những thông tin, số liệu về kinh tế - xã hội chủ yếu ở tầm quốc gia phản ánh các nội dung của Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021-2030; chính sách về phát triển bền vững; cách mạng công nghiệp lần thứ tư, tập trung vào các nhóm chuyển đổi số, kinh tế số; nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển dịch vụ logistics; giới và bình đẳng giới; kinh tế tuần hoàn, phát triển kinh tế bao trùm và quan hệ hội nhập quốc tế, phù hợp với các cam kết quốc tế của Việt Nam.

Hai là, chỉ tiê;u được sửa đổi, bổ sung quy định tại danh mục bảo đảm tính khả thi – tức là chỉ tiê;u phải thu thập, tổng hợp và biê;n soạn được trong th??c tế. Đơn cử như sẽ bỏ chỉ tiê;u “Chỉ số đổi mới công nghệ, thiết bị”, vì hiện nay dữ liệu để tính toán chỉ tiê;u số đổi mới công nghệ, thiết bị không đầy đủ, không đồng nhất nê;n việc tính toán chỉ số này không khả thi trong th??c tế. Mặt khác, đổi mới công nghệ, thiết bị chỉ là một phần hoạt động đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp và không mang tính bao quát và khó khăn khi tính cho cả nước.

Nguyê;n tắc này đòi hỏi phải bảo đảm kế thừa, phát huy hiệu quả những quy định mang tính ưu việt trong Luật Thống kê;; khắc phục hạn chế, bất cập và bổ sung những quy định phù hợp với tình hình kinh tế- xã hội của đất nước; bảo đảm thống nhất, tương thích và tính so sánh quốc gia, giữa các vùng miền nhưng vẫn đáp ứng được các điều kiện thực tiễn; bảo đảm thống nhất với các hệ thống chỉ tiê;u thống kê; Bộ, ngành, hệ thống chỉ tiê;u thống kê; cấp tỉnh và các hệ thống chỉ tiê;u thống kê; đa ngành, đa lĩnh vực và liê;n kết vùng khác.

Ba là, chỉ tiê;u được sửa đổi bổ sung quy định tại danh mục bảo đảm so sánh quốc tế; phù hợp với thực tiễn thống kê; và tuân thủ các nguyê;n tắc hoạt động th??ng kê; chính thức của Ủy ban Thống kê; Liê;n hợp quốc. Ví dụ như: Chỉ tiê;u “Số lượng thuê; bao truy nhập Internet” sửa tê;n thành “Số lượng thuê; bao truy nhập Internet băng rộng” để thuận lợi cho việc thu thập số liệu cung cấp cho Liê;n minh Viễn thông quốc tế (ITU) và cũng để bảo đảm công bằng trong đánh giá, xếp hạng Việt Nam về Bộ chỉ tiê;u số phát triển Công nghệ thông tin và truyền thông toàn cầu (IDI).

Ngoài những nguyê;n tắc chung trê;n, đối với chỉ tiê;u cụ thể thì việc xác định, lựa chọn từng chỉ tiê;u cũng bảo đảm nguyê;n tắc SMART. Theo đó, S (Simply): Đơn giản (dễ phân tích và dễ sử dụng); M (Measurable): Có thể đo lường được (dễ xác nhận số liệu thống kê;, tái sản xuất và thể hiện rõ xu hướng); A (Accessible): Có thể tiếp cận (được giám sát định kỳ, hiệu quả và nhất quán); R (Reference): Tương thích (trực tiếp đáp ứng những vấn đề hoặc những mục đích và thống nhất); T (Timely): Kịp thời (cung cấp những cảnh báo sớm về các vấn đề tiềm năng).

Cùng với nguyê;n tắc cơ bản, các đặc điểm quan trọng khác cần được ngành Thống kê; cân nhắc chỉnh sửa bổ sung các chỉ tiê;u. Đó là: Có thể sử dụng với tất cả các bê;n liê;n quan; thích hợp với các khung quốc tế hiện hành; tính toàn cầu; định hướng hành động; rõ ràng, thống nhất về khái niệm; thích ứng rộng rãi với thông tin hệ thống; được xây dựng từ những nguồn dữ liệu tin cậy; được phân loại; tập trung kết quả nếu có thể; cơ quan chịu trách nhiệm thu thập, tổng hợp số liệu; chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của đơn vị có liê;n quan; tính sẵn có về số liệu của từng chi tiê;u.

Một số kiến nghị cụ thể:

 1. Bỏ bớt so với danh mục hiện hành

- Giá trị tăng thê;m trê;n 01 đồng giá trị tài sản cố định của doanh nghiệp do ít có tính vĩ mô và không thật cần thiết.

- GDP xanh: Có thể cài đặt trong chỉ tiê;u tốc độ tăng GDP

- Chỉ số giá xây dựng vì thực tế khó tính và không thật cần thiết.

- Diện tích rừng được bảo vệ.

2. Bổ sung

- “Tỷ lệ lao động có việc làm phi chính thức”, bởi tỷ lệ này của Việt Nam còn quá cao, cần phải gi??m xuống nhanh.

- “Tổng diện tích nhà ở theo dự án hoàn thành trong năm” để thấy kế hoạch, tiềm năng.

- “Tổng số nhà ở và tổng diện tích nhà ở xã hội hoàn thành trong năm” để thấy được mục tiê;u của nước ta là công bằng, không để ai tụt lại phía sau.

- “Tỷ trọng giá trị tăng thê;m của dịch vụ logistics trong tổng sản phẩm trong nước” để thấy rõ hơn vai trò của logistics.

- “Chi phí logistics so với tổng sản phẩm trong nước” để thấy rằng của Việt Nam còn quá cao, hiện phải gi??m mạnh.

- “Tỷ trọng giá trị tăng thê;m của kinh tế số trong tổng sản phẩm trong nước” để thấy vai trò của kinh tế số và có giải pháp phát triển, bởi hiện chưa có số liệu, trong khi mục tiê;u theo Đai hội XIII là khá cao.

- “Tỷ lệ tổng phương tiện thanh toán so với tổng sản phẩm trong nước” – tuy là chỉ tiê;u phân tích, vì đã có chỉ tiê;u tổng phương tiện thanh toán, nhưng do đây là chỉ tiê;u rất quan trọng trong phục vụ cho sự giám sát – một trong những mục đích của hoạt động th??ng kê;.

- “Giá trị vốn hóa thị trường cổ phiếu” – đây là chỉ tiê;u quan trọng của thị trường chứng khoán cần bổ sung.

- “Tỷ lệ vốn hóa thị trường cổ phiếu so với tổng sản phẩm trong nước” – Tuy là chỉ tiê;u phân tích, nhưng do tầm quan trọng của vốn hóa nê;n có thể bổ sung.

- “Tốc độ tăng giá trị vốn hóa thị trường cổ phiếu” cũng là chỉ tiê;u phân tích, có thể bổ sung.

- “Giá trị huy động vốn qua phát hành cổ phiếu trê;n thị trường chứng khoán”. Đây là chỉ tiê;u thể hiện mục tiê;u của thị trường nê;n cần bổ sung.

- Tỷ lệ mất an ninh lương th??c

- “Doanh thu dịch vụ kinh doanh bất động sản” là chỉ tiê;u của thị trường quan trọng nê;n cần bổ sung.

- “Tỷ lệ hộ gia đình có máy tính” là chỉ tiê;u quan trọng cần bổ sung.

- “Tỷ lệ dân số được phủ sóng bởi mạng di động” là chỉ tiê;u quan trọng cần bổ sung.

- Lưu lượng Internet băng rộng;

- Tổng số chứng thư số đang hoạt động;

- Tỷ lệ người dân biết kỹ năng về công nghệ thông tin và truyền thông;

- Tỷ lệ người dân có sử dụng dịch vụ công trực tuyến;

- Tỷ lệ người Việt Nam tham gia mạng xã hội;

- Tỷ lệ người Việt Nam đọc báo, tạp chí;

- Chi cho chuyển đổi số.

- “Tỷ lệ cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có triển khai tư vấn khám, chữa bệnh từ xa” là xu hướng tốt của ngành Y tế.

- “Tỷ lệ nghèo đa chiều” thay cho tỉ lệ nghèo trước đây.

Trang web giải trí thể thao Saba